Grass Gunter "Blaszany bębenek"

Tytułowy blaszany bębenek staje się źródłem buntu dziecka wobec świata dorosłych. Główny bohater - Oskar - dostał ów rekwizyt na swoje trzecie urodziny i wykorzystał, żeby móc okazywać swój bunt wobec otaczającego go świata i obłudy dorosłych. Często dorośli traktują dzieci jako istoty mniej rozumne, mniej spostrzegające, a w gruncie rzeczy zapominają, że to właśnie dzieci są najlepszymi obserwatorami rzeczywistości. Najmłodsi bardzo dokładnie analizują wszystkie elementy otoczenia, dostrzegają fałsz w postawach swoich opiekunów i rodziców. Dlatego też każde słowo i gest skierowane do dziecka mają niesamowitą moc i mogą być zupełnie inaczej interpretowane, niż życzyliby sobie tego dorośli. Przy odrobinie nieuwagi, można doprowadzić do utraty zaufania, a wręcz wycofania. Dorośli często rozmawiają w obecności dzieci o sprawach trudnych, nie zdając sobie sprawy, że ich pociechy analizują dokładnie wszystko, co zostało powiedziane lub pokazane. Taka sytuacja miała miejsce w przypadku Oskara, chłopiec na znak buntu przeciw dorosłości, przestał rosnąć. Choć ciało zatrzymało się na wieku trzech lat, to umysł chłopca zadziwiłby niejednego mędrca. Taki rodzaj ucieczki od świata i problemów jest często spotykany w psychologii, kiedy to pacjent wymyśla sobie inny wymiar, w którym czuje się bezpiecznie, lub postrzega świat przez pryzmat dziecka, ale dziecka wyjątkowo mądrego, wnikliwego i mającego własne zdanie niemal na każdy temat.

Utwór podejmuje bardzo ważne problemy dotyczące życia i śmierci. Są chwile, kiedy każdy z nas chciałby wiecznie być dzieckiem, gdyż pod taką przykrywką łatwiej znieść trudy egzystencji. Życie ludzkie jest zlepkiem malutkich elementów, które po złożeniu w całość dają obraz naszego prawdziwego ja.

Blaszany bębenek jest pozycją zaliczaną do wybitnej powojennej literatury niemieckiej, a sam autor jest laureatem Literackiej  Nagrody Nobla. Książka dość wymagająca, ale dzięki temu zaspokoi gusta nawet najbardziej wybrednego czytelnika. Z pewnością ta lektura wymaga skupienia i analizy, nie jest to popularne "czytadło do poduchy". Jeśli komuś spodobało się gombrowiczowskie Ferdydurke, to Blaszanym bębenkiem powinien być zachwycony. Utwór ten, to zabawa słowem, formą, mistyfikacja rzeczywistości, życie na pograniczu dwóch światów, połączenie realizmu z surrealizmem. Niektórzy twierdzą, że książka ta ma słodko-gorzki smak i daje do myślenia, ale chyba o to właśnie chodzi, żeby stworzyć tekst, który na długo pozostaje w pamięci czytelnika.

Komentarze